به قلم رفیعی پور چیرانی

َگذري بر تاريخ پيدايش”برنج صدری” نماد اشرافیت دوره قاجار در گيلان !

پس از دوران صفویه چند سالی حاکمیت اشرافی گری و دیوان سالاری به تزلزل افتاده بود. در آن زمان محمد تقی سپهرالدولهِ کاتب، جد پدری سهراب سپهری شاعر کاشانی، قلم به ثبت تاريخ ميگرداند و به قول خود هرچه مي ديد مي نوشت.

اين زمان مصادف بود با گرفتن فتواي قتل اميركبير توسط آقاخان نوري ، این کاتب تاریخ قاجار برای اینکه بر دوام و قوام خود در دربار قاجار استمرار ببخشد، ناجوانمردانه قلم به تقبیح امیر کبیر می فرسود و آقاخان نوری و مهد علیا را می ستود، در این میان ناصرالدین شاه را مغفول و سرگردان بین خرد و هوس رها ميكرد و سپس عزل و رگ زدن اميركبير را به تماشا مي نشست.رگ هایی که سرشار از عشق به ایران و خدمت به مردم بود و انزجار از اجنبیان داشت. 

باعث تاسف است که ناجوانمردانه رگ هایی را به شادمانی بریدند و خونش را در فین کاشان جاری ساختند که منشاء خیلی از امور خیر و اصلاحات در دستگاه حاکمیت وقت بود، همانجایی که امروز من و شما می رویم و به یادگاری عکس می گیریم بی آنکه تعمقی در غربت خدمت او داشته باشیم و نیت پاک او را چون دیگر عاشقان خردمند سینه به سینه به اتصال تاریخ انتقال دهیم.

در پس این وقایع تاریخی بود که ناصرالدین شاه مجدداً تسلیم قدرت اشرافیت گردید و میرزا آقاخان نوری را به صدارت انتخاب کرد.

حال كه پس از عزل اميركبير ميرزا آقا خان نوري به مسند صدارت نشسته بود، طبق قلم محمد تقي سپهر الدوله ناسخ التواريخ، به منظور خوش خدمتي به اجنبیان و جلب نظر شکم پرستان عده ای را به کشور های آسیا شرقی فرستاد و تخم چغندر و برنج را به شمال کشور ايران آورد.برنجی كه به روایتی از هندوستان آورده شده بود به برنج صدراعظمی موسوم گرديد و در نواحي شمالي ايران و خطه گيلان خاصه مناطق جلگه ای كشت شد و حكومت وي كه نمادي از اشرافیت بود برنج صدراعظمي گران قیمت و اشرافی را بعنوان دیگر نماد فرهنگ اشرافیت مورد استفاده قرار داد و حال پس از سالها و بر اثر كثرت استفاده نام آن از برنج صدراعظمي به برنج صدري تغيير نام يافت.

در حال حاضر  برنج صدری در همه شهرستانهای گیلان کشت می‌شود و در شهرستانهای فومن و شفت، اراضی بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. این نوع برنج بعد از پخت قد و عطر و طعم بسیار خوبی دارد و به همین دلیل بعدها برنج مجلسی معروف شد که دارای  پروتئین هشت درصدی است و نسبت به سایر برنج ها ازمقدار پروتئین بالایی برخوردار است.