مصاحبه با فرشيد فاضل نيا مديرمسئول هفته نامه وزين ۴ دي بمناسبت روز ۴دی قیام مردم فومن در سال ۱۳۵۷

در روزهای ماه دی(چهارم دیماه)هستیم.ابتدا باید یاد همه کسانی که خالق این روز بودند را گرامی بداریم وبرای جواب این سوال شما خوب بود از کسانی که در آن روز زحمت کشیده بودند سوال می نمودید اما اکنون که امر نموده اید بنده با اجازه از محضر همه آن دوستان آنچه خود در خاطرات آن عزیزان از این روز شنیده ام را بازگو خواهم نمود . بعد از قیام ۱۳۴۲ درمردم ایران شوری بوجود آمد که هر وقت شعاری ،حرکتی برای تغییر نظام شاهنشاهی انجام دهند و بعد از شهادت آقا مصطفی خمینی این تحرکات بیشتر شد،در آن زمان فومن هم جایگاه افرادسیاسی شده بود و یکی از شهرهایی بود که چهره های تبعیدی به این شهر می آمدند و در ان زمان آقایان محی الدین حایری شیرازی و عبدالحمید مولانان هم در فومن بعنوان تبعیدی سکنی داشتند حاج آقا سیدمحمد پیرو اصفیا بخاطر ارتباط با این عزیزان و جوانان فومن توانسته بود جوانان را در محفل درس این عزیزان گرد بیاورند(البته از آوردن اسم جوانان عذرخواهی می نمایم چون امکان دارد بعضی از اسامی در خاطرم نباشد) واین امر باعث شد که جوانان فومنی شناختشان نسبت به انقلاب و امام بیشتر شود در این میان هم نقش شهید افتخاری بسیار پررنگ تر بود ایشان با توجه به اشنایی که در زندان با شهید بهشتی و آیت اله هاشمی رفسنجانی پیدا کرده بود بعنوان یک لیدر فعالیت های انقلابی را هدایت می نمود.تاجاییکه دراستان گیلان فومن تقریباً یک قطب ازنظر مبارزه شد تمام اطلاعیه هایی که در سال۱۳۵۷ -۱۳۵۶ وارد گیلان می شد از فومن به شهرهای دیگرتقسیم میشد،تا جایی که رشت تمام اطلاعیه های خودرا ازفومن دریافت می نمود این را هم عنوان نمایم که اولین حرکت مردمی بصورت راهپیمایی در اوایل سال ۵۷ از محله خراط محله انجام گرفت .در آن زمان توسط چند نفر از مبارزین فومنی دنبال بهانه ای بودند تا مجلسی را در شهر برپا نمایند و حرکت انقلابی خود را آغاز کنند برای همین به بهانه بزرگداشت یاد حاج ناصح مراسمی برپا نمودند که مجوزهای لازم آن مراسم را هم از رییس کلانتری آن زمان آقای آریاپاد گرفتند و سخنران مراسم هم حاج آقا یکتا امام جمعه سابق صومعه سرا بودند . این مراسم هم برگزار گردید و در آن نیروهای امنیتی زیادی بودند که مواظب بودند کسی بر علیه رژیم شعار و حرکتی انجام ندهند . خلاصه در آن زمان یکی از نشانه هایی که جوانان انقلابی به خیابان می آمدند و فریاد الله اکبر سرمی دادند این بود که از بلندگوهای مساجد قرآن پخش می شد و این باعث می شد که همه در آن مسجد جمع می شدند .
اولین راهپیمایی عمومی سال ۱۳۵۷ نیز درفومن توسط دانش آموزان در روزدوشنبه ۴دی ۱۳۵۷ شکل گرفت و حتی لوگوی هفته نامه ی ما را تحت عنوان اولین جنبش دانش آموزی شهرستان فومن می شناختند.این جنبش از مدرسه توحید که یکی ازمعلمانش آقای فلسفی بود شروع شد.ایشان دانش آموزان را جمع نمود وبسمت شهر آورد،دانش آموزان مدرسه فردوسی که حال حاضر آموزش پرورش فعلی است مدرسه راتعطیل نموده بودند و به آنها پیوستند و تا مسجد مهدیه راهپیمایی نمودند در آنجا بود که مأموران با باتوم به آنها هجوم آوردند،این اتفاقات در روز دوشنبه ۱۳۵۷ساعت۱۰صبح حاصل شده و تقریباً تا ۷ غروب ادامه داشت که آقای رحیم افتخاری در انجا مجروح و خیلی از افراد دیگر زخمی و جانباز شدند ومتاسفانه برخی هم بعدها با توجه به جراحاتشان به حقشان نرسیدند.مرحوم فرخی که از بستگان آقای عاطف بودند و در آن دوران زخمی و مدتها بعد پیگیر کارش بود،مدارک درمانی خودش رابرایمان آورد و در آن زمان پیگیر نشده بودند اما بعد مدتها بدلیل مشکلات بیماری اقدام و در بنیاد شهید پرونده سازی نمودند اما طولی نکشید قبل از آن که به حق و حقوقشان برسند فوت نمودند،افراد دیگری همچون غلام بهبودی ، محمود بیابانی ،هادی بااعتمادی …که دردوران ۴ دی تلاش نمودند وازطریق مدارکی که در بیمارستان به ثبت رسیده بود و پیگیر امورات خودشان در بنیاد شهید شدند.برخی به حقشان رسیده و برخی هم نرسیده و گمنام ماندند.
این را هم یادآور شوم که رییس شهربانی آن زمان شخصی بود بنام آقای آریاپاد که در حال حاضر به عنوان یک شاعر مشغول فعالیت در استان است بسیار مهربان و مردمی حتی بعد از پیروزی انقلاب مردم آن را بر روی شانه های خودشان نشاندند و در شهر چرخاندند اگر ایشان در آن روز ۴ دی نبود در فومن کشته و زخمی زیادی میدادند به طوری که حمام خون تشکیل میشد وقتی مردم در فومن شروع به راهپیمایی کردند معاون شهربانی آقای بهبودی بسیار خشم ناک و عنوان میکرد که بزنیم و بکشیم،رییس شهربانی آقای آریاپاد مخالف درگیری بود و معاونش به استان نامه ای ارسال کرد که به فومن رسیدگی نمایند که وضعیت بسیار بد میباشد و رییس شهربانی نیز اقدامی در خصوص راهپیمایی مردم نمیکند گارد ویژه ای به فومن اعزام شدند انها شروع به تیر اندازی و زخمی نمودن مردم کردند حتی خودشان بانک ها را آتش زدند البته برخی نیز میگفتند اشخاصی این عمل را انجام دادند، اما آنها میخواستند وحشت در میان مردم ایجاد شود شروع به آتش زدن خیلی از مکان ها کردند.
در روزهای منتهی به انقلاب بخصوص در ۴دی ۱۳۵۷ افراد زیادی در این شهر زحمت کشیدند از روحانیون مبارزی همچون شهید افتخاری و اکبری فرد تا رییس بیمارستان آن زمان دکتر جعفری که فرد بسیار آرام و با توجه به اینکه افراد زخمی و مجروحان را به بیمارستان میبردند ایشان با اخلاق و رفتار خوبی که داشتند مجروحان دردشان را کمتر حس میکردند.
آقای احمد حسینیان،مرحوم رحیم سمیع نیز از جمله افرادی بودند که زحمات زیادی کشیدند لازم به ذکر میدانم افراد زیادی در این واقع بودند که نامی از آنان نیست و ما رسانه ها در این زمینه کم کاری کرده ایم. چقدر خوب میباشد که رسانه و مطبوعات به دنبال این افراد رود و یادی از آنان و دورانشان کنند اگرچه در استان و کشور سوال میکنندکه ۴ دی فومن چه رخدادی بوده اما جوانان امروزی این شهرهیچ اطلاعی از وقایع ۴ دی ندارند که جای بسی ناراحتی دارد.
در قیام مردم قم در ۱۹ دی که این قیام سراسری و هرساله نیز مراسمی شکل میگیرد و مردم قم به همین منظور دیداری با رهبر معظم انقلاب دارند و قیام مردم تبریز در ۲۹ اسفند ماه، اما متاسفانه برای قیام مردم فومن در ۴دی هیچگونه بزرگداشتی نمی بینیم در صورتی که واقعه مزبور یک روز ملی بوده و می توان گفت پایه های انقلاب در گیلان در شهر فومن شکل گرفت.کار بجایی رسیده بود که مردم رشت بعد از راهپیمایی ۴ دی شعار میدادند مردم چرا نشستید فومن شده فلسطین .
با گذشت بیش از ۳۴ سال از عمر انقلاب اسلامی مسولان شهر ما به خودشان اجازه برگزاری مراسمی تحت عنوان قیام ۴ دی در فومن نمی دهند که اگر برگزار نمایند نام فومن را به اوج میرسانند، ما افتخار این را داریم که مرحوم ایت الله بهجت (ره) ،کیومرث صابری و شیون فومنی و … فومنی هستند چرا نباید برای ۴ دی افتخار بکنیم !!!
مرحوم ایت ا… احسانبخش در آن زمان نسبت به شهرستان فومن بسیار حساس و بیان نمودند که مردم فومن در دوران انقلاب و ۴ دی زحمات فراوانی را کشیدند تا جایی که میتوان گفت در سایر نقاط استان فعالیت و جنب جوش انقلابی نبود شهر فومن پیش قدم در راهپیمایی ها حضور داشتند.
چه خوب بود کتابی برای وقایع و رخدادهای ۴ دی در شهر فومن به چاپ میرسید ، نشریه تحت عنوان ۴ دی زدیم ولی نمیدانیم ۴ دی یعنی چه خیابانی با نام ۴ دی داریم اما تابحال به نامش فکر نموده ایم !! آقای رسایی روزنامه ۹ دی زدند همه میدانند در ۹ دی چه گذشت تقریبا یک انقلاب دیگری بود و مردم وفاداری خودشان را نشان دادند حالیه باید پذیرفت ۴دی پایه گزار۹ دی است، مسوولان برای این روز بزرگ حتی از نصب یک پرده خودداری میکنند بگمانم یادشان نیست که در ۴ دی چه وقایعی رخ داده است ؟
حال معاون فرماندار و برخی مسوولین دیگر بومی هستند انتظار داریم که مراسم گرامیداشتی برگزار نمایند.خیلی از جوانان و عزیزان ما در آن دوران مجروح و زخمی و چوب خوردند که هنوز گمنامند و جا دارد از آنان تشکر به عمل آید.از شهید افتخاری باید نام برد محوریت اصلی این کارها با ایشان بود و با توحه به زندانی بودن اقای حائری تنها روحانی که در شهر حضور فعال داشت ایشان بودند.وی مراسم میگرفت و نیروهای امنیتی برای دستگیری او به خانه اش هجوم می آوردند و مردم قبل از آن نیروها در جلو درب ایشان تجمع میکردند و مانع از دستگیری اش میشدند البته بعد از چند روز شهید افتخاری را بازداشت نمودند،این مطالب را از زبان دوستان و افرادی که در دوران قیام ۴دی بودند شنیده ام،من حیث المجموع باید نگاه دیگری به ۴دی داشت رشادت ها و پایه گزاری هایی که برای انقلاب شده را تعریف نمود و آن را به کل ایران و گیلان معرفی کنیم.
میرزا کوچک خان جنگلی جنگ های زیادی در منطقه فومن انجام داد اما مردم صومعه سرا اذعان میدارند که میرزا برای شهرماست همین بی توجهی مسوولان باعث میشود تا فردا افتخارات این شهر را بنام خودشان مصادره نمایند مثل زنده یاد کیومرث صابری فومنی معروف به گل آقا را که مطمئن هستم چند سال دیگر شهرصومعه سرا برایش یادبود و همایش ها خواهند گرفت و…در پایان ماجرای ۴دی و آن روزهای انقلاب را خیلی ها در سینه خود دارند که اگر آنها بیان شود و بصورت مکتوب درآید می تواند یک یادگار عظیم برای این شهر باشد و تاریخ گواهی خواهد داد که مردان این شهر در انقلاب خمینی کبیر پیش تاز بودند و … درخاتمه هم یادآور می شوم این مطالب شنیده های اینجانب بود از پدیدآورندگان آن روز و حتماً اشکالات و نواقصی هم در آن وجود دارد که امیدوارم بنده را عفو نمایید.ارشيو